Συμβουλευτική εφήβων

Η εφηβεία αποτελεί μια μεταβατική περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας συμβαίνουν πολλές αλλαγές τόσο στο σώμα, όσο και στις γνωστικές και συναισθηματικές λειτουργίες του ατόμου. Ο έφηβος δεν είναι πια παιδί, αλλά ούτε και ενήλικας. Οι αλλαγές στον τρόπο που σκέφτεται και αντιδρά συχνά προκαλούν σύγχυση και άγχος τόσο στον έφηβο, όσο και στον οικογενειακό περίγυρο, ο οποίος δεν γνωρίζει πώς να διαχειριστεί πλέον την κατάσταση. Συχνά παρατηρείται απομόνωση, θλίψη, επιθετικότητα αλλά και αμφισβήτηση των πεποιθήσεων και στάσεων των γονέων . Στην προσπάθεια να ανακαλύψει τον εαυτό του και την ταυτότητά του στρέφεται προς τους συνομηλίκους και απομακρύνεται από τους γονείς. Η απομάκρυνση αυτή συχνά μπορεί να συνοδεύεται από αντιδράσεις, εντάσεις και τσακωμούς μέσα στην οικογενειακό πλαίσιο.

Αν και συνήθως αναφερόμαστε σε μια περίοδο κρίσης για τον έφηβο, η κρίση αυτή αφορά συνήθως ολόκληρη την οικογένεια. Οι έφηβοι συχνά έρχονται στο γραφείο με παρότρυνση και κάποιες φορές πίεση των γονιών τους, επειδή ανησυχούν και είναι απόλυτα φυσιολογικό. Ωστόσο, αυτό είναι κάτι που τις περισσότερες φορές δεν έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αν δεν είναι αίτημα των ίδιων των εφήβων, δεν θα ανοιχτούν τόσο εύκολα και ίσως απομονωθούν περισσότερο, θεωρώντας πως οι ίδιοι έχουν κάποιο «πρόβλημα» εφόσον βρίσκονται απέναντι από έναν θεραπευτή. Σε αυτή τη περίπτωση, θα ήταν βοηθητικό και οι ίδιοι οι γονείς να μπουν σε θεραπεία για τη διαχείριση και την βελτίωση της κατάστασης. Σε άλλες περιπτώσεις οι έφηβοι αναζητούν βοήθεια ειδικού και από μόνοι τους, καθώς οι αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα, στη σκέψη και στις σχέσεις με τους συνομηλίκους αλλά και τους γονείς προκαλούν άγχος, απότομες συναισθηματικές μεταπτώσεις και αισθήματα μοναξιάς. Συχνά έρχονται αντιμέτωποι με θέματα ταυτότητας για το ποιοι είναι και τι θέλουν από τη ζωή.

Οι θεραπευτές δεν αντικαθιστούν τους “κακούς” γονείς, με το να γίνουν αυτοί οι καλοί γονείς, αλλά γίνονται οι σταθερές εκείνες φιγούρες που δεν κατηγορούν και δεν τιμωρούν. Όσο προχωρά η θεραπεία και αναπτύσσεται μία σχέση εμπιστοσύνης και αμοιβαίου σεβασμού, ο θεραπευτής δείχνει στον έφηβο τρόπους συναισθηματικής έκφρασης, νέες δεξιότητες επικοινωνίας αλλά και τρόπους επίλυσης προβλημάτων. Διαμορφώνοντας μία ισχυρότερη εικόνα εαυτού, ο έφηβος θα είναι πιο ικανός να κάνει πιο υγιείς επιλογές στις σχέσεις, να εξερευνήσει τις δυνατότητες του και να σταθεί απέναντι σε μελλοντικές κρίσεις και αντιξοότητες.

Ένας ακόμα βασικό αίτημα των εφήβων, πέρα από τα ζητήματα ταυτότητας, είναι και το να ‘ακουστούν’. Πολλοί έφηβοι εισέρχονται στο γραφείο μας με βασικό τους μέλημα να τους κατανοήσουν οι μεγαλύτεροι και κυρίως οι γονείς τους. Μέσα σε οικογενειακές κρίσεις, όπως αλλαγές στην δυναμική της οικογένειας και μεταβάσεις, αισθάνονται ότι δεν έχουν κανένα έλεγχο στις αποφάσεις που λαμβάνονται για την ζωή τους, και αυτό τους ταλανίζει αλλά και διαιωνίζει μια χαμηλή αυτοπεποίθηση. Ως θεραπευτές θα πρέπει να αναλάβουμε την ευθύνη να ακούσουμε τον θεραπευόμενο, να μιλήσουμε πολλές φορές στην δική του «γλώσσα» και να συνδεθούμε μαζί του, αφήνοντας πίσω κάποια δικά μας τυπικά κομμάτια, αλλά και να διδάξουμε μέσα από την συμβουλευτική τους γονείς πώς να μεταμορφωθούν σε ενεργητικούς ακροατές και πώς να παρέχουν μεγαλύτερη αίσθηση συναισθηματικής αντιστοίχισης στα παιδιά τους.

Οι έφηβοι, αναμφισβήτητα αποτελούν μια πρόκληση για την θεραπευτική διαδικασία, και πολλές φορές μπορεί να είναι θυμωμένοι, απότομοι, θλιμμένοι και απογοητευμένοι. Δίνοντας τους σεβασμό αλλά και την δυνατότητα επιλογής για το αν θέλουν να βοηθηθούν από εμάς, είναι ο καταλυτικός παράγοντας για να προχωρήσει η θεραπευτική διαδικασία. Η επιλογή παραμένει πάντα δική τους..